نگرش کشاورزان در مورد کاربرد پساب فاضلاب شهری: مورد مطالعه شیراز

ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در منطقه خشک و نیمه خشک با کاهش منابع آب تجدید شونده مواجه است. از این رو یکی از سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران، استفاده از منابع تجدیدپذیر به ویژه بازچرخانی و استفاده مجدد از آب، تغذیه آب های زیرزمینی و استفاده از پساب فاضلاب شهری تصفیه شده در امورکشاورزی است. در این رابطه با علم به اجبار در استفاده از این منابع نیازمند ایجاد تغییر رفتار و سوق افراد به سمت استفاده بهینه از آبهای غیر متعارف بخصوص پساب فاضلاب شهری و مشارکت مردم الخصوص جوامع روستایی می باشیم. در این تحقیق سعی بر آن شد که میزان اعمال مدیریت صحیح در بهره برداری از فاضلاب تصفیه شده در راستای حفظ شرایط زیست محیطی و بهداشتی که در واقع در بر دارنده اصول استفاده بهینه از پساب فاضلاب است بررسی شود. علاوه بر این، نگرش کشاورزان در مورد پیامد های کاربرد پساب فاضلاب شهری و نگرش در مورد به آینده فعالیت کشاورزی در شرایط استفاده از پساب فاضلاب شهری مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق شامل156 نفر از کشاورزان کاربر پساب فاضلاب شهری شیراز می باشد که با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان تعداد نمونه مورد مطالعه 108 نفر بدست آمد. از روش نمونه گیری تصادفی ساده متناسب با حجم برای انتخاب نمونه مورد مطالعه استفاده شد و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. روائی صوری پرسشنامه توسط 4 نفر از اساتید فن مورد تأئید قرار گرفت و پایایی آن با مطالعه راهنما انجام شد. یافته ها پژوهش نشان داد که نگرش کشاورزان نسبت به پیامدهای استفاده از پساب فاضلاب در حد متوسط می باشد. از بین ابعاد این نگرش، میانگین نگرش نسبت به پیامدهای بهداشتی بالاترین میانگین را به خود اختصاص داده است. این امر بیان گر آن است که کشاورزان با دانش کم بر این باورند، پساب فاضلاب شهری تاثیر کمی در به خطر انداختن سلامت کشاورزان و خانواده های آنان و همچنین ایجاد بیماری های ویروسی و انگلی در مصرف کنندگان دارد. این در حالی است که میزان اهمیت اصول استفاده بهینه از پساب فاضلاب و رعایت آن از سوی کشاورزان در حد بسیار ضعیفی می باشد. از سویی دیگر نگرش نسبت به آینده فعالیت کشاورزی تحت تاثیر مشکلات بهداشتی استفاده از پساب فاضلاب شهری است. در این راستا هرچه از دیدگاه کشاورزان، مشکلات بهداشتی استفاده از پساب فاضلاب شهری کمتر باشد، نگرش نسبت به آینده فعالیت کشاورزی در شرایط استفاده از پساب فاضلاب مساعدتر خواهد بود. در نتیجه به منظور بهبود این دیدگاه و رعایت اصول استفاده بهینه جهت کاهش مشکلات محیطی و بهداشتی استفاده از پساب فاضلاب شهری نیازمند افزایش سطح دانش در مورد نحوه استفاده و اثرات آن و همچنین بکارگیری روش های آبیاری متناسب با پساب فاضلاب شهری و احداث سیستمهای نوین تصفیه هستیم.